Kışın karlar altındaki görüntüsü ve Orta Avrupa’ya has soğuğuyla kanınızı donduran Budapeşte aslında içinde alev alev yanan sıcacık bir şehir. Çünkü dünya üzerinde en çok termal suyun bulunduğu bu başkentte günde yetmiş milyon litre termal su yeryüzüne yükseliyor. O yüzden türbeleri, köprüleri, kaleleri, Tuna Nehri, görkemli gotik ve barok mimarisinin yanı sıra hamam kültürüyle de öne çıkıyor. Tuna Nehri bu kenti Buda ve Peşte olarak ikiye ayırıyor. Yakaları birleştiren köprüler ve birbirinden güzel tarihi yapılarsa Budapeşte’ye çok romantik bir görüntü katıyor. Buda tarafı daha yüksek bir tepeden Peşte bölgesine bakıyor.. Dünyanın en iyi porselen markaları olan Zlonay ve Herend porselenleri de bu şehrin yarattığı en önemli değerlerdendir. Kah önemli tarihi yapıların çatılarını süslüyor, kah en restoran ve kafelerin sunumlarında zevkle kullandığınız ürünler olarak öne çıkıyor kah mağazalarında sundukları birbirinden güzel ürünlerle alışveriş keyfi olarak kanınıza giriyor.
Not: Budapeşte metrosu dünyanın en eski ikinci metrosudur. 1979 yılında Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir. İlk yapıldığında Yerin altında kurulan bu metroda trenleri atlar çekiyormuş.
Budapeşte’de Gezilecek Yerler:
Parlemento Binası
Peşte’de, Tuna Nehri kıyısında yer alan ve mimari yapısıyla tam bir başyapıt olan ‘’Parlamento Binası’’dünyanın en büyük üçüncü parlamento binası. 18bin m2 binada 691 oda, yan yana sıralanacak olsa 20 km uzunluğunda.. Dekorasyonunda 40 kilo 23 karat altın kullanılmış. Macar kraliyet mücevherlerine ve Macar kültürüne ait nadide parçalar burada yer alıyor. Gece ışıklandırmasıyla muhteşem bir görüntüye sahip oluyor ve Buda tarafındaki diğer ikonik ve masalsı yapı olan ‘’Balıkçı Tabyası’’ ndan çok güzel görünüyor.
Balıkçı Tabyası
1800’lerin sonunda Macaristan’ın kuruluşu adına yapılan yerlerden birisi olan Balıkçı Tabyası (Halászbástya), ülkeyi kuran yedi kavimi temsil eden yedi kuleye sahip. Bu da ona masalsı bir görüntü katıyor. Biçim bakımından bir kaleyi andırsa da yapımındaki tek amaç kente estetik bir değer katmakmış. Kale Tepesi denen bölgede bulunan Tabya ortaçağdan kalma balık pazarının yerine inşa edilmiş bir yer olduğu için adı Balıkçı Tabyası olmuş. Şehri panaromik olarak izlemek için harika bir yer. Hemen arkasındaki Matyas Kilisesi ve tam karşısındaki Parlamento Binası manzarasını daha da güzelleştiriyor.
Kale Tepesi
(Buda Kalesi, Trinity Meydanı, Matthias Kilisesi ve Balıkçı Tabyası’nı kapsayan yer)
Buda kalesinin (Budin Castle) de bulunduğu kale tepesine finükiler ile çıkıyorsunuz. Aslında bilindiğinin aksine Budapeşte’nin en iyi manzarasını Gellert Tepesi’nden değil bence buradan görüyorsunuz. Yakınlarında sevimli kafeler ve restoranlar bulunuyor. Kale bölgesinin kalbini oluşturan yer ‘’Trinity Meydanı’’. Bu meydana ismini veren sütun Barok tarzında yapılmış (1710-1713). Yapılma amacıysa o senelerde var olan veba salgının sona ermesi ve onları bir sonraki salgınlardan koruyacağı yönünde bir inanışmış.
Trinity Meydanı üzerindeki ‘’Matthias Kilisesi’’ 700 yıldan uzun süredir ayakta olan görkemli bir yapı. Osmanlı tarafından camiye çevrildiği dönem dışında kral ve kraliçelerin taç giyme törenlerine ev sahipliği yapmış. Franz Joseph ile eşi Elizabeth’in taç giyme törenlerinin yapıldığı kilise olmasıyla ünlü.
Aynı zamanda Kraliyet Sarayı olarak da bilinen ‘’Budin / Buda Kalesi’’ Avusturya-Macar İmparatorluğu döneminde pek çok seremoniye ev sahipliği yapan tarihi bir yer. Parlamento binasından sonra şehrin en göz alıcı yapısı. Aynı zamanda Osmanlı’nın bir dönemine şahitlik etmiş olan bir kale. Günümüzde Budapeşte Tarih Müzesi, Macar Ulusal Galerisi ve Ulusal Szechenyi Kütüphanesi’ne ev sahipliği yapıyor.
Kale Bölgesinde bir diğer yapı ise daha önce bahsettiğim Balıkçı Tabyası.
Ayrıca Osmanlı’ya ait son izlerlerden biri 156 yıllık Türk egemenliğinin Budapeşte’deki en son Buda Valisi Abdurrahman Abdi Arnavut Paşa’nın mezarı da burada bulunuyor. Mezar taşının üzerinde Burada maktül olmuştur, kahraman düşmandı, rahat uyusun yazıyor.
Bölgede ilginç olarak bir de “Labirent” var. Kale bölgesinden yani en tepe noktadan aşağıya kadar bir labirent içinde yürüyerek inebiliyorsunuz.
Aziz Stephen Bazilikası
Budapeşte’nin en büyük kilisesi olan ‘’Aziz Stephen Bazilikası’’ nda adını aldığı Macar kralının kutsal sayılan sağ eli de dahil olmak üzere pek çok dini eşya sergileniyor. Parlamento Binası inşa edilinceye kadar 96 metre yüksekliğindeki kubbesi sayesinde kentin en yüksek binasıymış. Asansörle çıkılabilen kubbesinden muhteşem Budapeşte manzarasını izleyebilirsiniz.
Kışları bazilika meydanına noel marketi ve buz pateni alanı kurulur yazları ise meydan kafeler ve restoranlarıyla şehrin en canlı yeri olur.
Zincirli Köprü (Szechenyi Lanchid)
Buda ile Peşte’yi birbirine bağlayan ilk köprü. Aslında chain bridge aslında ama girişinde çıkışında arslanlar olduğu için arslanlı köprü diyorlar..
Köprünün hikayesi ilginç..
Budapeste nin en meshur yapilarindan Zincirli Köprü (Szechenyi Lanchid) 19. yüzyilda, Tuna Nehri üzerinde, Buda ve Pest’i birlestirmek için yapılmış olan ilk köprü. Zengin bir kont tarafindan hasta annesini nehrin karşı kıyısındaki hastaneye daharahat götürüp getirebilmesi için yaptırılmış.
Köprünün mühendisi William Clark, eserine o kadar hayran kalır ki: İnşaa bitiminde köprüde bir kusur bulan olursa, kendisini bu köprüden atacağını iddia eder. İnşaat biter, tüm ihtişamıyla köprü açılışı gerçekleşir, şehrin dev korumaları olarak tasarlanan aslan heykelleri köprü giriş ve çıkışlarında yerlerini alır.
Herkes dikkatle inceleyip kusur arasa da kimse bir eksik bulamaz, ta ki küçük bir kız Arslanların dilsiz olduğunu fark edene kadar!
Clark kendini Tuna’nın sularına bırakır. Ancak köprü alçak, mevsim yazdır.. Clark birkaç kulak atar, şovunu yapıp köprüye geri döner ve Budapeşte’nin dilsiz Aslan’ları gecenin sessiz karanlığında, insanları korumaya devam eder!
Şehrin bu en güzel köprüsünü koruyan görkemli arslan heykellerinin önünde fotoğraf çektirmeden olmaz. Köprünün Buda tarafında 2, Peşte tarafında 2 yani toplam 4 arslan heykeli var. Bu köprüden sonra finükiler ile esas gezilmesi gereken yerlere varıyorsunuz.
Kahramanlar Meydanı (Hösök Ter)
Andrassy Bulvarı’nın sonunda yer alan Kahramanlar Meydanı (Hösök Ter) Macarlar’ın Avrupa’ya gelişinin 1000. yıl dönümü anısına inşa edilen Milenyum Anıtı ile meşhur (1895).
Her iki yanını Macar krallarını temsil eden heykellerin süslediği meydanda Macar prens Árpád ve onun 6 savaşçısını betimleyen bronz atlı heykeller ilgi çekici. Eniştem Mustafa Özkurt, çok eski ve duayen sayılabilecek bir turizmcidir. Yaklaşık 25 senedir de ablam ve yeğenimle beraber Budapeşte’de yaşıyorlar. Ricam üzerine meydandaki tüm heykellerin hikayelerini tek tek anlattı. Instagram hesabımda öne çıkan Budapeşte hikayelere sabitledim. Merak edenler izleyebilirler.
Gellert Tepesi
Tepeden harika bir Budapeşte manzarasını izleyebildiğiniz Gellert Tepesi’nde bulunan Kale 1850-1854 yılları arasında Habsburgs Hanedanı tarafından kentin kontrolünü sıkılaştırmak için inşa edilmiş.
Gül Baba Türbesi
Türk Kuşatması sırasında Budapeşte’ye gelen derviş Gül Baba’nın mezarının bulunduğu tepenin adı Gültepe.
Büyük Market (Central Market Hall)
Central hall Fransız Eiffel firması’nın yaptığı çelik konstrüksiyon bir bina olmakla beraber çatısı Zsolnaj porseleninden yapılmış. Mimarisi çok hoş.
İçerisinde Macar kültürüne ait herşeyi bulabileceğiniz devasa üç katlı kapalı bir pazar. Taze meyve, sebze, giyim, hediyelik eşya, balık hali, şarküteri ve çiftlik ürünleri bulunuyor.
Alabileceğiniz lokal bazı ürünler: Kaz ciğeri, Paprika biberler (bez torbalarda acı ve acısız seçenekleriyle), Palinka isimli içkileri ve Macar salamları (Pick marka)
“Eiffel firmasının diğer bir yapısı da Buda yakasındaki Zincirli Köprüyü Budin kalesine bağlayan fünikülerdir.”
Andrassy Caddesi (Andrássy út)
Şehir Parkı ile kent merkezi arasında ulaşıma kolaylık getirmesi için 1872-1885 yılları arasında inşa edilen bu cadde Budapeşte’nin Şanzelize’si..
Markaların butik mağazaları, güzel kafe ve restoranlarla dolu cadde Budapeşte’nin en havalı caddesi olmakla beraber sahip olduğu tarihi özellikleri, mimarisi ve güzel binalarıyla UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.
Royal Opera House, Pest Broadway, Franz Liszt Square, Academy of Music, Oktogon, House of Terror, University of Fine Art Binası, Zoltán Kodály Memorial Museum ve Ferenc Hopp East-Asian Art Museum Budapeşte’de bu ünlü cadde boyunca görülecek yerler arasında.
Vaci Caddesi (Vaci Utca)
Budapeşte’nin en meşhur alışveriş sokağı Vaci Utca araç trafiğine kapalı ve turistik bir yerdir.
Széchenyi Kaplıcaları
Budapeşte’nin en karakteristik özelliklerinden birisi de kaplıcaları. Széchenyi Kaplıcaları açık havada kaplıca keyfi sunan en popüler olanı.
Margaret Adası
Üzerinde geniş bir park alanı, termal otelleri ve çok sayıda tarihi yapı bulunan Margaret Adası doğasıyla harika bir yer. Tuna Nehri üzerinde 2,5 kilometre uzunluğunda alanı kaplıyor.
Tekne Turu Budapeşte’de olmazsa olmazlar arasında.. Bilhassa gece yapılmalı çünkü ışıklandırılan şehir dışarıdan izlemek çok büyüleyici. Gezi sırasında verilen kulaklıklardan da içerik hakkında bilgi edinebiliyorsunuz. Çok romantik bir tur, kaçmaz. Yaz mevsiminde bu tur 2 saat sürüyor çünkü 1 saat margit adasında gezmek için zaman veriliyor.
Macar Mutfağı:
Tarih boyunca Osmanlı, Rus ve Alman yemek kültüründen etkilenen Macar mutfağı baharatlı, bol aromalı ve biraz ağır tariflerden oluşuyor. En önemli lezzetleri Langos, Gulaş ve Macar Salamıdır.
Osmanlı döneminde asker yemeği olan kul aşı ki etli patates yemeğidir Osmanlı çekildikten sonra Macarlara kalan bir mirastır. Zamanla kul aşı Gulyas ismini almıştır.
Ülkenin milli yemeği Gulyas genellikle dana eti, biber, soğan, sarımsak, domates ve paprika gibi malzemelerden yapılıyor. Çorba gibi sulu yapıldığı gibi salçalı iyi pişmiş parça et ve yanınsa sıkma hamurla da yapılır.
Langos ise bizim pişiye çok benziyor. Üzerine çeşitli soslar, salam ya da kaşar konarak sunuluyor. Biraz fazla yağlıdır ama..
Etli lahana sarması Töltött Káposzta, sulu sebze yemeği Fözelek, tavuk yemeği Chicken Paprikash, Soğuk meyve çorbası Gyümölcsleves, balık çorbası Halaszle ve Macar usulü peynirli makarna Turos Csusza da Budapeşte’de yiyebileceğiniz geleneksel lezzetler arasında.
Chimney cake denen tarçınlı hamur işi tatlısı sokak lezzetleri içinde en sevdiğim..
Macar Yemeği yiyebileceğiniz bir kaç öneri:
Fakanal Restaurant
Büyük Market’in üst katında geleneksel Macar lezzetleri sunan self service bir mekan.
Gundel
Budapeşte’nin en ünlü ve lüks restoranı
Newyork Cafe
İtalyan Barok tarzını yansıtan iç mimarisi, yüksek tavanı, renkli ve tarihi ortamıyla insanı etkisi altına alan şahane bir mekan.
Gerbeaud Cafe
En eski kafelerinden biri, 15 senelik bir tarihi var. Tatlıları şahane, kahveleri çok çeşitli ve güzel. Ortam ve ambiyans da şahane.
Central Grand Cafe
New york cafe gibi çok eski sembol mekanlardan biri. Canlı müzik de yapılan şık bir mekan. Tarihi bir binada hizmet veriyor, şehrin en elegan yerlerinden biri. (Viyana’da da şubesi var)
Meat Boutique Budapest
Budapeşte’deki meşhur Zincirli Köprü’nün hemen yanı başında füzyon Türk mutfağı olarak hizmet veriyor. İspanya’nın gurme restoranlarıyla meşhur bölgesi San Sebastian’da 3 michelin yıldızlı bir restoranda 7 yıl şeflik yapan “Krisztián Huszár” ın Türk ve Boşnak mutfağını yorumlayışı mükemmel.
Macaristan Basbakani Orban her hafta burada yemek yiyormuş ve uzun vakitler geçiriyormuş… Hem şık hem rahat bir ortam, yemekler, sunumlar oldukça özenli ve lezzetli.
Budapeste’nin meşhur Zincirli (Arslanlı) Köprüsünün hemen karşısında konumlanan Tuna Nehri manzaralı bir restoran.
Yediklerime gelince:
Nefis sulu sosuna ekmek bandırmaya doyamadığımız “Vadouvanlı karnabahar” favori ara sıcağım oldu.
Boşnak Cevabcici Köftesi çok lezzetli, özellikle şefin özel sosuyla güzel bir yorumdu.
Adana yağsız ve sinirsiz, zırhta çekilmiş ve Avrupai bir yorumla sunulmuş, tam benlikti.
Hamurda Kuzu kol ise ana yemekte hem restoranın imzq yemeği hem de benim diğer favorim oldu.. Ayrıca başta Bosna olmak üzere ve çeşitli Balkan ülkelerinden getirilen kuru etlerle yapılan şarküteri tabağı eşliğinde iyi bir kırmızı şarap içmek için yada sabah ve öğlen deli tarzı doyurucu bir mola için de tercih edebileceğiniz nezih bir mekan.
Restoran Sahipleri 2 ortak, biri Türk biri Sırp & Macar..
Ben çok beğendim, gezi listenize alabilirsiniz.
Adres: Lánchíd utca 7., Budapest, Hungary
Varosliget Cafe Restaurant
Kahramanlar meydanının sağ yanında şehrin en büyük ve güzel yeşil alanı olan Varosliget parkı manzaralı ve kışın oluşturulan dev buz pateni alanının hemen yanı başında çok hoş bir mekan. İç tasarımı da keyifli.
Pad Thai Wok Bar
Mammut alışveriş merkezinde yer alan Uzakdoğu mutfağı. Girişteki ekranda yemeğinizi oluşturup ödemesini yapıyorsunuz. Sonra siparişinizin sıradı gelince alıyorsunuz. Çeşit çok fazla ve lezzetler çok başarılı.
Oriental Soup House
Ağırlıkla Uzakdoğu’nun doyurucu nefis çorbalarının sunulduğu leziz ve hoş bir mekan.
A la Maison
Kahvaltı & kahve için harika bir yer. Oriental Soup House ile yan yanalar.
Sir Lancelot
Eski Ortaçağ tarzında bir restoran, eğlencesi de var.
Bock Bisztro
Gurme restoran ve iyi şaraplar bulabileceğiniz bir yer.
Comme Chez Soi
Macar, Akdeniz ve Avrupa mutfağı
Hungarikum Bisztro
Macar Yemekleri ağırlıklı hoş bir restoran.
Konyvbar
Fine dining @konyvbar
Matyas Restaurant
Karpatia Restaurant
Restaurant Rezkakas
Paprika Vendéglő
Mazel Tov Budapest
Anna Cafe
Budapeşte’nin kendine has bir kafe restoran ziniciri. Andrassy Caddesi ve Vaci Utca üzerinde şubeleri var.
Gece Kulübü için öneri: ‘’Bob Bar’’ ve “Szimpla Kert”
‘’Liszt Ferenc Ter’’ trafiğe kapalı ve sokakları masalarla dolu bir bölge
Jewish Quarter’a (District VII) denen bölge Berlin’i çok andırıyor. Oldukça hareketli ve popüler. ‘’Gozdu Udvar’’ (pasaj) barlar pek çok alternatif mekanı bir arada sunuyor.
Vaci Utca üzerindeki restoranlar
Herend Porselen Mağazası
Budapeşte’ye gelmişken dünyanın en iyi porselenleri olarak bilinen Herend markasının mağazasını da gezin derim. Fiyatları tabiki burada daha uygun.
